Bu yazıda elektrik və elektronika mühəndisliyi bölməsi haqqında məlumat verməyə çalışacağıq. Xüsusilə bu bölümü seçməyi düşünən tələbələr üçün düşüncələrindəki sual işarələrini bir az ortadan qaldırmağı hədəfləyirik. Hər nə olursa olsun , bir universitet seçmək çətindir. Çünki seçimlər sizin ixtiyarınızdadır, amma seçim etdikdən sonra bu işin bitəcəyi hissi bizi narahat edir. Bu mərhələdə, seçim müddəti başlamazdan əvvəl və seçim müddətində mühəndislik şöbələrini seçən tələbələrə kömək etmək istədik və müxtəlif mühəndislik sahələri haqqında məlumat paylaşırıq.

ElectronX Lab veb saytı olaraq hər gün dünyada elm, texnologiya və mühəndislik sahələrində edilən yenilikləri hesabat olaraq təqdim edirik və oxucularımızla paylaşırıq. Beləliklə, oxucularımıza sürətlə inkişaf edən elm və texnologiyanı bir az daha asan izləmək imkanı təqdim edirik. Xüsusilə dünyadakı tədqiqatların əksəriyyəti İngilis dilində nəşr olunduğundan İngilis dili zəif olan insanlar üçün yenilikləri təqib etmək çətindir. Bunun üçün xüsusilə vacib, lakin ingilis dilində olan xəbərləri diqqətlə azərbaycan dilinə tərcümə edib paylaşırıq.

İndi mühəndislərin illik seçim dövrüdür. Bir çox lisey şagirdi mühəndislik şöbələrinə üstünlük verəcəkdir. Bizim vəzifəmiz bu şöbələr haqqında bacardığımız qədər məlumat verməyə çalışmaqdır. Əvvəlki məqalələrimiz maşınqayırma və mexatronika mühəndisliyi haqqında idi. Bu yazıda elektrik və elektron mühəndisliyindən danışacağıq.

Elektrik və elektronika mühəndisliyi nədir?

Hər təbəqədən olan insanlar tərəfindən başa düşüləcək bir tərif verməyimiz lazım olsa, bunu deyə bilərik: Ətrafımızdakı demək olar ki, bütün elektrik çalışan cihazların, elektrik və elektronika hissəsi ilə əlaqəli olan mühəndislik sahəsidir. Mühəndis-Cihazlardakı elektron sxemləri dizayn edir və istehsal edir və bir səhv varsa, bu səhvin harada olduğunu və necə düzəldilə biləcəyini araşdırır. Texnoloji cihazlar, kompüterlər, telefonlar, peyk qəbulediciləri və paltaryuyan maşınların içərisindəki yaşıl və ya mavi rəngli lövhələr diqqətinizi çəkmişdir. Bu lövhələr dövrə kartlarıdır. Bu kartlarda yerləşdirilmiş kondansatorlar, rezistorlar və düymələr var. Elektrik və elektronika mühəndisi bütün bu sistemlərlə məşğul olur. Əslində maşın və cihazların beyinlərini dizayn edirlər. Həmin cihazın işləməsi üçün lazım olan dövrəni qururlar.

Elektrik və Elektronika mühəndisləri bir çox layihə üçün əvəzolunmaz şəxslərdir. Əlbətdə ki, özünü inkişaf etdiribsə. Özünü inkişaf etdirmə məsələsini aşağıda daha ətraflı müzakirə edəcəyik. Bunlara əlavə olaraq, inkişaf etməkdə olan texnologiyalarda da çox vacib rol oynayırlar. Hal hazırda populyar olan 5G, virtual reallıq sistemləri, modem peyk qəbulediciləri və ya mobil şəbəkələr kimi rabitə sahələri elektrik elektronika mühəndisi üçün maraq doğuran sahələrdir.

Bölmənin adını nəzərə alsaq, iki mühəndislik şöbəsi bir yerdə olduğu kimi görünə bilər. Xeyr, ixtisasınızdan sonra hər iki ixtisas üzrə elektronika mühəndisliyi və elektrik mühəndisliyi dərəcəsi verməyəcəklər. Bölmənin adındakı elektrik və elektronika sözləri təhsilin daha ümumi verildiyi deməkdir. Elektrik mühəndisliyi şöbəsi və elektronika mühəndisliyi şöbəsi əsasən iki ayrı ixtisasdır. Lakin lazımi şərtləri, sənədləri və sertifikatları əldə etdikləri təqdirdə, bu şöbənin məzunları hər iki mühəndislik sahəsində çalışa bilərlər.

Bu sertifikatlar və sənədlər üçün tələblər, əsasən təhsil müddətində keçdiyiniz kurslarla bağlıdır. Bunu araşdırmaq və alacağınız seçmə dərslərdə müvafiq olaraq seçim etmək sizin üçün faydalı olacaqdır.

İmza Səlahiyyəti..?

Həm də imza səlahiyyətinə dair bir sual var. İmza səlahiyyəti aşağıdakı kimi izah edilə bilər. Bir layihəni araşdıra bilərsiniz, bu sizin öz layihəniz və ya başqaları tərəfindən çəkilən layihələr ola bilər. Ümumiyyətlə, insan sağlamlığı və iş təhlükəsizliyini nəzərə alan layihələrdə rəsmi əməliyyatlar,lisenziyalar üçün lazımdır.

Bir növ imzalanma səlahiyyəti, məzun olduqdan sonra iş imkanlarınızın geniş olması deməkdir. Əlbətdə məsuliyyətləriniz buna uyğun olaraq artacaqdır. Elektrik və elektronika mühəndisliyi məzunları, təhsil müddətində tələb olunan seçmə kursları keçirdikləri təqdirdə, Elektrik Mühəndisləri Palatasına qəbul edilə bilərlər.

İmza icazəsi üçün Elektron Mühəndisləri Palatasının məktubu daha aydın məlumat verəcəkdir: http://www.emo.org.tr/genel/sss.php?grubu=%DDMZA%20YETK%DDS%DD

Kursun məzmunu necədir?

İki növ kurs qrupu var. Bunlar əsas kurslardır (bəzi universitetlərdə xidmət kursları da deyilir) və sahə kursları. Əsas kurslar bir çox mühəndislik şöbəsinə verilən kurslardır. Bu kurslar zamanı bir mexanika mühəndisi, kimya mühəndisi və elektrik və elektronika mühəndisi eyni sinifdə eyni müəllimin eyni mühazirəsini dinləyir və eyni imtahanda iştirak edir. Bunlar Fizika, Riyaziyyat , ümumi Kimya, diferensial tənliklərdir.

Əsas dərslər sizin üçün böyük bir sosial üstünlük ola bilər. Müxtəlif mühəndislik sahələrindən olan insanlarla tanış olmaq üçün yaxşı bir fürsətdir. Yaxşı bir universitet həyatına sahib olsanız və fərqli bir mühəndislikdən tanıdığınız və uyğunlaşa biləcəyiniz insanlara sahib olsanız, bir layihə həyata keçirmək istədiyiniz zaman böyük bir üstünlük olacaqdır.

Digər kurslar sahə kurslarıdır. Bu dərslər bundan sonra mühəndislik öyrənməyə başladığınız dərslərdir. Güc elektronikası, dövrə nəzəriyyəsi, mikroprosessor kimi dərslər var ki, yəqin ki, çoxunu tanımırsınız, ancaq onlarla tanış olduqdan sonra onlarla uzun gecələr keçirəcəksiniz. Bəzən çox asan olsalar da, bəzən uzun və yorucu bir iş tələb edə bilər.

Dərslərinizin çoxu laboratoriyalarda tədris olunur. Bu, əlbəttə ki, hər universitetdən fərqli olaraq dəyişir. Ev tapşırıqları, layihələr və viktorinalar var. Kurslar ingilis və ya azərbaycan dilində ola bilər. Bu həm də məktəbdən, seçdiyiniz şöbədən asılıdır. Ancaq ingilis dilində dərsdən qorxma, bəzən daha asan olur.

Elektrik və elektronika mühəndisliyi üçün nə tələb olunur?

• Hər şeydən əvvəl səbirli olmaq bir üstünlükdür. Çünki dərslər ümumiyyətlə asan dərs deyildir və uzun müddət öyrənib diqqətinizi cəmləşdirməlisiniz.
• Riyaziyyatda yaxşı olmalısan. Daha çox riyazi hesablamalar aparacaqsınız.
• Yeni şeylər öyrənməyi sevməlisən. Yenilikçi olmalısan.
• Elektrik və elektronika mühəndisliyi insanlarla ünsiyyətin də vacib olduğu bir sahədir. Yaxşı olmalısan və ya insani bacarıqlarını inkişaf etdirməlisən.
• Bu işi görərkən xoşbəxt olub-olmayacağınızı anlamalısınız. Əks təqdirdə, ömür boyu əziyyət çəkəcəksiniz.
• Komanda işinə uyğunlaşmağı bacarmalısınız. Təlim prosesi zamanı da bir çox layihədə tanımadığınız insanlarla komanda qurmağınız istənəcəkdir. Bunlar əslində imkanlardır.

Məktəb vacibdir?

Məktəb 4 və ya 5 il (və ya uzadılması üçün daha çox il) sərf edəcəyiniz bir yerdir. Ancaq bu 4-5 il çox vacib illərdir. Məktəb illəri səhv etmək azadlığına sahib olduğunuz dövrlərdir. Məktəb quruluşuna görə məktəbin sizə təklif etdiyi baxımdan çox, səni sosial olaraq peşəyə necə hazırladığına diqqət yetirmək daha yaxşıdır. Bəli, mütəxəssis müəllimləri və hər cür laboratoriya şəraiti olan tanınmış bir məktəb üstünlük ola bilər. Bundan əlavə, mənfi cəhətləri də ola bilər. Məsələn, mühazirələr, imtahan cədvəli o qədər sıx və tez-tez olur ki, başınızı qaldırmağa, öz layihələrinizi həyata keçirməyə və ya ictimai həyatda vaxt keçirməyə imkan vermir.

Məktəb mövzusunu bir az duyğusal qiymətləndirmək lazımdır. Məktəbdəki tələbə klubları və ümumiyyətlə o məktəbin mədəniyyəti çox vacibdir. Dost olacağınız və dinlədiyiniz insanların mühəndislik ixtisası üzrə təhsil alacağınız məktəbdəki dərs qarşısında öz siyasi və ideoloji fikirlərini qoymaları sizi narahat edərmi? və ya bir layihə hazırlamaq, özünüzü inkişaf etdirmək, konfrans və ya yarmarkalara getmək üçün müsabiqələrdə iştirak etmək istədiyiniz zaman bu imkanlardan istifadə edə biləcəksiniz. Bir kompüter proqramı və ya bir dil öyrənmək üçün bir kurs keçmək istəsən, tapacaqsan? Bu meyarlar məktəb seçimi üçün də vacibdir.

Orta Doğu Texniki Universiteti (ODTÜ) və İstanbul Texniki Universiteti kimi texniki universitetlərin təqdim etdiyi fürsətlərin diqqəti cəlb etməsi diqqətdən qaçmamalıdır.

Elektrik və elektronika mühəndisi özünü necə inkişaf etdirir?

Özünü inkişaf etdirmə məsələsini də ikiyə bölə bilərik: texniki və sosial. Texniki cəhətdən özünüzü necə inkişaf etdirəcəyinizə gəlincə: Biz mühəndislərin ən vacib köməkçisi, dostumuz, sirdaşımız, hər şey kompüterlərdir. Kompüter proqramlarını yaxşı bilməlisiniz. Matlab, Proteus, Multisim, Autocad kimi yəqin ki, çoxunun adlarını burada oxuduğunuz proqramlar uzun müddət keçirəcəyiniz proqramlardır. Ayrıca C qrupunu və ya başqa bir proqram dilini bilməlisiniz.

Məktəb vaxtı elektrik və elektronika mühəndisliyi şöbəsinin tələbəsi çox məlumat öyrənir. Bununla birlikdə, özünü inkişaf etdirmə mövzusunun ikinci hissəsi sosial bacarıqlarınızdır. Məşhur inancın əksinə olaraq, biz mühəndislər yalnız cihazlar və maşınlarla əlaqə qurmuruq. Hər zaman iş həyatında məktəb həyatında olan insanlarla bir yerdəyik. Hətta insanları psixoloqdan daha yaxşı başa düşməyimizin lazım olduğunu söyləmək olar. Ticarət etmək üçün insanlara müraciət etdiyimiz üçün insanlar istehsal etdiyimiz və dizayn etdiyimiz məhsullardan istifadə edirlər. Həm müştərilərimiz, həm də insanlar bizim müştəri olduğumuz insanlardır.

İnsanlarla ünsiyyətimizi inkişaf etdirmək üçün ümumi mədəniyyətimiz geniş olmalıdır. Başa düşürsən, kitab oxumalıyıq. Dostlarımızın dairəsi geniş olmalıdır. Bunu universitet illərində inkişaf etdirə bilərsiniz. Öz komandanızı yaradıb tələbə klublarına qoşula bilərsiniz. Bu vaxt ünsiyyət bacarıqlarınızı artıracaqsınız.

İngilis dili mühəndislik üçün xarici dil olmaqdan daha çox mövcud olmaq deməkdir. Çünki bir mühəndisin əsas vəzifəsi problemləri həll etmək və həll yolları verməkdir. Beləliklə, əsasən yeni şeylərlə məşğul olur. Bir mövzu haqqında öyrənmək istədiyiniz zaman, azərbaycan mənbələri həmişə kifayət deyil.

Elektrik və elektronika mühəndisi harada işləyir?

Rabitə şirkətləri, Bakcell, Azercell kimi mobil operatorlar, kompüter və elektron avadanlıq istehsal edən şirkətlər, AZAL, işıqlandırma … Qısaca, elektrik və elektronika mühəndisləri informasiya və kommunikasiya texnologiyaları, elektrik və elektronika ilə əlaqəli bir çox sahədə çalışırlar. Bundan əlavə, xaricdə iş imkanları iş axtaranlar üçün qiymətləndirməyə həmişə açıqdır. Texniki biliklərinizi və qrammatikanızı “çantanıza” atdığınız zaman iş problemi çox olmayacaq.

Bunlara əlavə olaraq öz işinizi qurmaq istəyirsinizsə, şanslı olacaqsınız. Bir çox fiziki məhsul istehsal edərkən elektronika və elektrik məlumatları tələb olunur. Bundan əlavə, yeni trendlər arasında yer alan süni intellekt, virtual reallıq və 5G kimi tətbiqetmələri mənimsəyə biləcəyiniz üçün öz işinizi qurmaqda çətinlik çəkməyəcəksiniz.

Elektrik və elektronika mühəndisliyi haqqında məlumat verməyə çalışdığımız bu məqalənin sizə fayda gətirdiyini ümid edirəm. Hər şeydən əvvəl, bir universitet seçərkən bu peşəni etməkdən xoşbəxt olub-olmayacağınızı hesablayın. Son qərar sizindir, ilk növbədə məmləkəti, təbiəti və insanları və ya hansı peşə sahibi olduqlarını düşünən xoşbəxt, maraqlı, vicdanlı mühəndis olmağa çalışın.

Mənbə: muhendisgundemi.com